Wiosna to czas, w którym przyroda budzi się do życia. To doskonała pora na spacery i korzystanie z pierwszych promieni słońca. Niestety nie wszystkim ten okres kojarzy się pozytywnie. Dla alergików wiosna to pora nasilonych objawów ich choroby. Zaczynają kwitnąć rośliny, a wiosenne porządki przyprawiają ich o kaszel, katar i ból głowy.
Alergia to w skrócie nieprawidłowa reakcja organizmu człowieka na czynniki, które powinny być obojętne dla zdrowia. Odpowiedzialne za nie są alergeny obecne np. w pokarmach, pyłkach roślin, grzybach czy kurzu. Rolą układu odpornościowego jest ochrona organizmu przed czynnikami alergennymi. Każdy organizm indywidualnie „ocenia”, czy napotkany czynnik jest „wrogiem”. Jeśli układ immunologiczny wykryje niebezpieczeństwo, zaczyna walczyć, czego objawami są różnego rodzaju dolegliwości. Najczęściej spotyka się dwa rodzaje alergii: wziewną i pokarmową. W pierwszej, substancje uczulające dostają się do organizmu drogą inhalacyjną (przez układ oddechowy), w drugiej przez układ pokarmowy.
Okres pylenia roślin zależy od strefy klimatycznej, warunków pogodowych i gatunków roślin. W Polsce najwcześniej, zwykle w pierwszej dekadzie lutego, zaczynają pylić leszczyna i olsza. Okres szczytowy pylenia leszczyny notowany jest w marcu. W kwietniu najintensywniej pyli brzoza i topola, natomiast w maju zaczyna uwalniać pyłek dąb. Koniec maja, czerwiec i lipiec to okres pylenia traw, w tym również zbóż, zaś w sierpniu i we wrześniu powietrze wysycane jest pyłkami roślin złożonych, w tym bylicy. Alergeny, które osiągają wysokie stężenie w atmosferze np. brzozy, olszy czy trawy, wywołują u chorego zwykle nasilone objawy chorobowe. Natomiast ekspozycja pacjenta na alergeny osiągające niskie stężenie tj. leszczyny, kosmosy warunkuje występowanie objawów o zdecydowanie mniejszym stopniu nasilenia.
Z reguły objawy alergii są od razu zauważalne, najczęściej w postaci pokrzywki na skórze lub okresowego alergicznego nieżytu nosa i spojówek, czyli wodnistej wydzieliny ze świądem nosa, kichaniem, upośledzeniem drożności nosa, łzawieniem, pieczeniem i zaczerwienieniem spojówek oczu. Mogą pojawić się one niemal natychmiast po zadziałaniu alergenu. Niekiedy zaś alergia pojawia się z nieznacznym opóźnieniem, a jej sygnały wcale nie muszą jednoznacznie wskazywać, że osoba jest alergikiem na daną substancję czy czynnik. Kiedy zauważymy u siebie niepokojące objawy, należy się udać się do lekarza pierwszego kontaktu. W wywiadzie z pacjentem lekarz powinien uzyskać informacje na temat: charakteru i czasu trwania dolegliwości, przyczyn lub sytuacji podejrzanych o wywołanie objawów, ewentualnego występowania w rodzinie chorób alergicznych, hodowania w domu zwierząt lub częstego z nimi kontaktu, wpływu stresu, temperatury i pokarmów na organizm, nietolerancji leków, zmienności dolegliwości w zależności od pory roku, chorób współistniejących z uczuleniem, wykonywanego przez pacjenta zawodu, palenia papierosów czynnego bądź biernego. Wywiadu nie należy lekceważyć. Często własne codzienne obserwacje są ważniejsze w rozpoznaniu alergii niż wyniki badań dodatkowych. Celem badania lekarskiego jest dokładne ustalenie objawów alergii i czynnika ją wywołującego. Lekarz powinien uważnie obejrzeć skórę, nos, oczy oraz zbadać układ oddechowy. Ideałem byłaby wizyta u lekarza jeszcze wtedy, gdy dolegliwości uczuleniowe utrzymują się, np. zmiany na skórze, wydzielina z nosa i oczu, duszność czy kaszel.
Leczenie powinno rozpoczynać się od próby eliminacji alergenu, co zwykle jest trudne, lecz nie niemożliwe. Jeśli nie ma takiej możliwości wówczas stosuje się leki mające usunąć objawy, dostępne bez recepty w aptekach, np.
Allegra x10 tabletek,
Flonidan Control x10 tabletek lub
Amertil Bio x10 tabletek. Zdecydowanie najskuteczniejszą metodą ochrony przed alergią na pyłki jest terapia odczulająca, czyli inaczej immunototerapia swoista. Polega ona na podawaniu wzrastających dawek wywołującego uczulenie alergenu w postaci szczepionki. Jednakże leczenie takie jest długotrwałe, prowadzi się je przez okres od 3 do 5 lat.
W okresie nasilenia alergii osoby uczulone powinny przestrzegać kilku podstawowych zasad. W przypadku alergii pokarmowej, warto unikać grupy pokarmów, które mogą wywoływać reakcje alergiczne. Są to np. mleko krowie, orzeszki ziemne, jajo kurze, owoce, ryby i owoce morza. Natomiast alergicy uczuleni na pyłki roślin powinni w miarę możliwości omijać miejsca, w których stężenie pyłków jest wysokie. Lepiej wybierać okolice nadmorskie lub wysokogórskie, które są mniej zanieczyszczone alergenami.
W celu poprawy komfortu życia warto przemyśleć również wystrój wnętrz i zrezygnować z dywanów, zasłon i mebli tapicerowanych, które są siedliskiem kurzu domowego, a tym samym roztoczy. Ponadto, sprzęty lepiej ustawić tak, aby częste sprzątanie i odkurzanie nie sprawiało problemu. Być może należy pozbyć się także niektórych roślin doniczkowych i pomyśleć o sprawnej wentylacji pomieszczeń.
