Z powodu palenia tytoniu i chorób wywołanych nałogiem umiera ok. 5 milionów osób na świecie każdego roku.
Każdego dnia miliard mężczyzn i ćwierć miliarda kobiet wypala około 15 miliardów papierosów. Według danych Fundacji Promocji Zdrowia w Polsce pali papierosy 37% mężczyzn i 25 % kobiet.
Tytoń to produkt, który zabija połowę konsumentów. W krajach Unii Europejskiej 32% zgonów mężczyzn i 10% zgonów kobiet w wieku 35-69 lat jest spowodowane paleniem papierosów. Wśród wszystkich zgonów spowodowanych przez papierosy aż 9% stanowią zgony osób niepalących, które są ofiarami biernego palenia, czyli dzieci i rodzina osób palących.
Zostało wykazane, że palenie papierosów jest głównym czynnikiem wywołującym raka płuc i przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, powodując więcej niż 80% przypadków tych chorób. Ryzyko wystąpienia raka płuc rośnie wprost proporcjonalnie do liczby wypalonych papierosów w ciągu dnia oraz do czasu trwania nałogu. Poza chorobami płuc palenie papierosów jest jednym z głównych czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca. Ryzyko wzrasta wraz z liczbą wypalanych papierosów, ale pojawia się już u osób, które palą 1 lub 2 papierosy na dobę. Skutkiem palenia jest aż 1/3 zgonów sercowo-naczyniowych.
Papierosy zwiększają również ryzyko choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Wykazano również zależność między paleniem papierosów i rozwojem zaćmy, reumatoidalnym zapaleniem stawów, opóźnionym gojeniem ran oraz impotencją. Mają też wpływ na niepłodność u kobiet, częściej też u nich dochodzi do poronień oraz do ciąży pozamacicznej. Dzieci kobiet palących w ciąży rodzą się mniejsze o 200-400 g i mają gorszą szanse na normalne i zdrowe życie.
Ofiarami palenia są też osoby niepalące, narażone na działanie dymu tytoniowego, czyli tzw. bierni palacze. Wspólne mieszkanie z palaczem papierosów o 24% zwiększa ryzyko rozwoju raka płuca, o 25 - 30% ryzyko chorób krążenia i nawet o 82% ryzyko udaru mózgowego. Bierne palenie wpływa na występowanie, częstość i ciężki przebieg astmy u dzieci.
Co szkodzi w papierosie?
Uzależnienie od papierosów jest właściwie uzależnieniem od nikotyny, natomiast działanie chorobotwórcze ma dym tytoniowy, który jest mieszaniną ponad 4000 substancji chemicznych. Około 250 z nich oddziałuje farmakologicznie, tzn. wywołuje proces zapalny oraz uszkadza komórki działając mutagennie i rakotwórczo.
Zaprzestanie palenia papierosów powoduje u nałogowego palacza zespół odstawienia od nikotyny, na który składają się chęć do zapalania papierosa, zmiany nastroju, niepokój, agresywność, zaburzenia koncentracji oraz zwiększenie apetytu.
Na rzucenie palenia nigdy nie jest zbyt późno
Światowa Organizacja Zdrowia zaliczyła palenie tytoniu do grupy chorób wywołanych uzależnieniem. Rzucenie palenia służy zdrowiu w każdym wieku. Zerwanie z uzależnieniem spowalnia postęp przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, poprawia jakość życia chorych i zmniejsza śmiertelność. Redukuje ryzyko raka płuc i jest najważniejszym postępowaniem leczniczym w wielu chorobach śródmiąższowych płuc. Po roku od ostatniego wypalonego papierosa o 50% zmniejsza się ryzyko zawału.
Nikotynowa terapia zastępcza
Jedną z metod leczenia uzależnienia od nikotyny jest nikotynowa terapia zastępcza, która ułatwia powstrzymanie się od palenia poprzez dostarczenie do organizmu nikotyny wcześniej uzyskiwanej z palenia papierosów, w ten sposób zmniejsza objawy odstawienia papierosów i redukuje uzależnienie, dając palaczom czas na naukę życia bez papierosa. Wykazano też, że podczas stosowania preparatów nikotynowych przyrost wagi jest mniejszy. Osoby zamierzające zerwać z nałogiem powinny wiedzieć, że leki nikotynowej terapii zastępczej są zalecane na całym świecie ponieważ zwiększają możliwość sukcesu oraz zmniejszają objawy odstawienia. Nikotynowa terapia zastępcza dwukrotnie zwiększa szanse na długotrwałą abstynencję. Jej zaletą jest nie tylko skuteczność, lecz także dostępność, bezpieczeństwo i możliwość wyboru między różnymi preparatami.
Palenie papierosów poza negatywnym wpływem na zdrowie wiąże się z ogromnymi wydatkami. Może być to dodatkowa motywacja do walki z nałogiem. Myśl, że wszystkie zaoszczędzone pieniądze przeznaczysz przyjemności, może być dodatkowym czynnikiem które ułatwi Ci rzucenie palenia.
Sprawdź, co mógłbyś kupić za zaoszczędzone pieniądze (zakładając, że wypalasz dziennie 1 paczkę czyli 20 papierosów):
- 2 dni niepalenia = magazyn
hobbystyczny, sok ze świeżych
owoców w kawiarni
- 3 dni niepalenia = bilet do
kina
- 5 dni niepalenia = płyta CD
lub książka
- 10 dni niepalenia = obiad w restauracji dla dwojga
- 3 tygodnie niepalenia = miesięczny karnet na siłownię
- 1 miesiąc niepalenia = markowe perfumy, modne jeansy lub kurtka, dzień w SPA
- 3 miesiące niepalenia = weekendowy wyjazd, 70-godzinny
kurs języka obcego
- pół roku niepalenia = dobry
aparat fotograficzny, tygodniowa wycieczka zagraniczna
