Stan zapalny zatok przytrafia się kilka razy do roku i z reguły występuje zimą. Tej przypadłości nie powinniśmy bagatelizować, gdyż może prowadzić nawet do utraty słuchu.
Zatoki to przestrzenie wypełnione powietrzem, które znajdują się w okolicach nosa. Ich zadaniem jest produkowanie rzadkiej śluzowej wydzieliny potrzebnej do nawilżania i oczyszczania wdychanego powietrza. Są one połączone z otworami nosa kanalikami, których średnica zwykle wynosi 4-5 mm. Kiedy występuje katar, w jamie nosa, w tym również w owych kanalikach, występuje obrzęk, który zmniejsza ich średnicę do około 2 mm. Nie jest to nic strasznego, ponieważ wydzielina, którą produkują zatoki, nadal może się przemieszczać. Problem pojawia się, kiedy kanaliki zwężają się jeszcze bardziej, a wydzielina, która nijak nie może się z zatok wydostać, zaczyna w nich zalegać i namnażają się w niej bakterie. Wtedy właśnie dochodzi do zapalenia zatok.
Objawy zapalenie zatok:
rozwój choroby
- rozwija się przez kilkanaście dni;
temperatura
- zwykle nie jest wysoka, ale występuje stan podgorączkowy i utrzymuje się długo;
ból gardła
ból głowy
- rozpieranie w okolicach oczodołów, skroni i policzków (ból nasila się przy poruszaniu głową);
katar
kaszel
inne dolegliwości
- zmęczenie, trudności w oddychaniu, osłabiony węch i smak, zaburzenia ostrości widzenia, podrażnienie gardła.
Jeśli nie wyleczymy grypy, przeziębienia, anginy, próchnicy zębów - może dojść do poinfekcyjnego ostrego zapalenia zatok. Należy od razu zgłosić się do laryngologa, który przepisze leki przeciwzapalne, rozrzedzające wydzielinę i obkurczające śluzówkę. Jeśli choroba nawraca kilka razy w roku powinniśmy zgłosić to lekarzowi, który powinien zlecić badanie endoskopowe. Polega ono na wprowadzeniu przez nos przyrządu optycznego i obserwacji zatok na monitorze. Należy wykonać rynometrię - pomiar przepływu powietrza przez nos w celu ustalenia przyczyny. Może się okazać, że przyczyną dolegliwości jest krzywa przegroda nosowa lub polipy, które trzeba usunąć. Choroby zatok często mają także podłoże alergiczne, uczuleniowcy muszą, więc pozostawać pod kontrolą specjalisty.
Zlekceważone zapalnie zatok z reguły przechodzi w przewlekłe, gdzie objawy są dużo silniejsze i mogą do nich dołączyć m.in. zmęczenie, znaczna niedrożność nosa, problemy z gardłem, zawroty głowy, zaburzenia ostrości widzenia. To ostatni dzwonek, by udać się z wizytą do lekarza. Laryngolog zaordynuje terapię antybiotykową. Poza tym prowadzone jest leczenie objawowe zwalczające stan zapalny i obrzęk śluzówki zatok oraz usunięcie zalegającej w zatokach wydzieliny. Podaje się dodatkowo leki przeciwzapalne i przeciwgorączkowe (np. paracetamol, ibuprofen). Stosuje się także krople do nosa, aerozole, płukanki mające na celu rozrzedzenie wydzieliny. W przypadku stwierdzenia infekcji o podłożu alergicznym do leczenia włącza się kortykosteroidy. Czasem też zabiegi fizykoterapeutyczne, np. jontoforezę lub inhalacje z wykorzystaniem ultradźwięków. Jeśli kuracja nie przynosi efektów, niezbędna może być punkcja - wyciągnięcie igłą zalegającej wydzieliny i przepłukanie zatok.
Jeśli leczenie zachowawcze i terapia antybiotykami nie przynosi rezultatu wprowadza się leczenie chirurgiczne. Polega ona na usunięciu zaatakowanych tkanek i wytworzeniu drożnego połączenia zatok z jamą nosową. Leczenie chirurgiczne poprzedza najczęściej tomografia komputerowa.
Aby nie dopuścić do stanów zapalnych zatok, warto dbać o siebie:
- nie wychodźmy z domu zaraz po umyciu głowy;
- w chłodne dni zakładajmy czapki;
- w sezonie grzewczym dbajmy o odpowiednią temperaturę i wilgotność w naszym mieszkaniu;
- jeżeli w pomieszczeniach jest sucho, stosujmy nawilżające spraye do nosa, np. z solą morską.
