Piekący ból pośrodku klatki piersiowej zaraz za mostkiem, promieniujący do gardła i przełyku, do tego nieprzyjemny kwaśny posmak w ustach. To mogą być objawy zgagi. Ta uciążliwa dolegliwość potrafi nieźle dać się we znaki psując całą przyjemność ucztowania pod chmurką.
Jak sobie z nią radzić?
Sezon na grillowanie w pełni. W piknikowej karcie dań królują zazwyczaj tradycyjne, ociekające tłuszczem kiełbasy, kaszanki i karkówka. Do tego koniecznie kwaszone ogórki, korniszony lub marynowane grzybki, a także piwo lub kolorowe drinki. Efektem takiej „wybuchowej” mieszanki może być nagłe, bolesne, ostre pieczenie za mostkiem i w przełyku, sięgające aż do barku i serca, czyli zgaga. Dolegliwości pojawiają się nawet do 3 godzin po jedzeniu i trwają od kilkunastu minut do kilku godzin, niekiedy ustępują dopiero po 24 godzinach. Zwykle ból nasila się w pozycji leżącej i przy schylaniu się. Niekiedy towarzyszy mu puste, nieprzyjemne odbijanie się. Większość z nas przynajmniej raz w życiu doświadczyła tej uciążliwej dolegliwości.
Codziennie z powodu zgagi do typowej apteki trafia przynajmniej jeden pacjent. A wszystko przez refluks, czyli cofanie się pokarmu z żołądka do przełyku. Daje to uczucie goryczy lub kwaśnego smaku w ustach. Gdy takie objawy pojawiają się sporadycznie, ulgę przynoszą leki dostępne bez recepty i lekkostrawna dieta. Przyczyny dolegliwości nie są do końca wyjaśnione, dlatego trudno im zapobiegać. Wiadomo, że objawy nasilają zbyt obfite posiłki z dużą zawartością tłuszczu i cukru, alkohol, napoje zawierające kofeinę (np. kawa), soki z owoców cytrusowych, ostre potrawy oraz palenie papierosów. Winowajcą może być także otyłość, zwłaszcza ta brzuszna (typu jabłko). Występowaniu zgagi sprzyja także stres, który nasila nieprzyjemne objawy. Ataki często dokuczają kobietom w ciąży, szczególnie w drugim i trzecim trymestrze i ustępują tuż po porodzie. Piekący ból w mostku mogą wywoływać lub nasilać także niektóre leki, m.in. stosowane w chorobie Parkinsona, osteoporozie, chorobie niedokrwiennej serca czy nadciśnieniu. Powodują one podrażnienie błony śluzowej żołądka oraz zakwaszenie treści żołądkowej. Przyczyną ataków może być także po prostu noszenie zbyt obcisłych w pasie ubrań.
Leczenie zgagi polega na zmniejszaniu wydzielania kwaśnego soku żołądkowego i podwyższaniu pH treści żołądkowej. Pierwszą grupą leków stosowanych w leczeniu zgagi były leki zobojętniające. Działają one jednak krótkotrwale i trzeba przyjmować je kilka razy dziennie. Wynika to z faktu, że nie leczą one przyczyn zgagi, tylko działają objawowo, czyli zobojętniają kwaśną treść w żołądku. Część pacjentów sięga również po ranitydynę, czyli np.
Ranigast MAX 150mg x20 tabletek. Jest ona znacznie skuteczniejsza niż leki zobojętniające, bo prowadzi do zmniejszenia wydzielania kwasu solnego w żołądku. Ranitydyna działa jednak tylko 12 godzin. Nie zapewni więc komfortu na całą dobę. Co więcej, jej długotrwałe przyjmowanie może wywołać tzw. tachyfilaksję, czyli „przyzwyczajenie się” organizmu do substancji czynnej. Wtedy, by złagodzić dolegliwości, trzeba przyjmować coraz wyższe dawki leku, to zaś może zwiększać ryzyko działań niepożądanych.
W ostatnim czasie na rynku leków dostępnych bez recepty pojawiła się najnowocześniejsza obecnie grupa leków stosowanych w chorobie refluksowej. Są to inhibitory pompy protonowej, czyli IPP. Są to leki o najbardziej skutecznym mechanizmie stosowanym w leczeniu zgagi. Hamują one wydzielanie kwasu solnego do żołądka, a także pomagają w gojeniu stanów zapalnych przełyku. Przyjmuje się je raz dziennie, koniecznie przed posiłkiem, gdyż wtedy są najskuteczniejsze. Działają 24 godziny. To istotne dla tych, którym zgaga dokucza również w nocy. Są bezpieczne w stosowaniu nawet przez wiele lat. W tej grupie wyróżnia się pantoprazol np.
Controloc Control 20mg x14 tabletek, który może poszczycić się, w przeciwieństwie do omeprazolu np.
Bioprazol Bio x14 kapsułek, znikomą liczbą interakcji z innymi lekami.
Warto też pamiętać o zmianie nawyków żywieniowych i stylu życia. Trzeba jadać częściej i mniejsze posiłki, najlepiej o stałych porach. Kolację zjeść nie później niż 3 godziny przed położeniem się spać. Ograniczyć ciężką pracę fizyczną wymagającą schylania się przez 3 godziny po jedzeniu. Niewskazane są też drzemki po posiłkach oraz obcisła odzież. Należy spać na poduszce, uniesionej przynajmniej 20 cm nad materacem. Warto również wystrzegać się produktów pobudzających wydzielanie kwaśnego soku żołądkowego i nasilających objawy zgagi, zwłaszcza ciężkostrawnych, smażonych i ostro doprawionych oraz alkoholu, szczególnie czerwonego wina. Ulgę przynosi także zrzucenie nadwagi.
Uwaga! Gdy zgaga zdarza się częściej lub trwa dłużej niż zwykle, warto skonsultować się z lekarzem. Przedłużające się dolegliwości mogą bowiem doprowadzić do poważniejszej choroby.
