Cukrzyca to choroba metaboliczna, polegająca na nie wytwarzaniu przez trzustkę insuliny. Insulina jest hormonem białkowym, którego zadanie polega na obniżaniu poziomu cukru we krwi. Produkowana jest w komórkach beta trzustki, a następnie wydzielana do krwi w małych ilościach przez cała dobę oraz w momencie gdy zobaczysz lub poczujesz zapach jedzenia. Insulina jest konieczna, żeby komórki mogły pobierać glukozę z krwi. W wyniku braku insuliny "niespalona" glukoza gromadzi się we krwi, a jej ilość ciągle się zwiększa wraz z każdym posiłkiem i prowadzi do hiperglikemii. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z zaburzeniem czynności, niewydolnością lub nawet uszkodzeniem wielu narządów, przede wszystkim nerek, układu nerwowego oczu, serca i naczyń krwionośnych. Cukrzyca charakteryzuje się także zaburzeniami metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek.
Można wyróżnić dwa główne, najczęściej spotykane typy cukrzycy: cukrzycę typu 1 i cukrzycę typu 2.
Cukrzyca typu 1
Występuje głównie u dzieci i młodych ludzi. Jej mechanizm polega na tym, iż poprzez uszkodzenie trzustki nie odbywa się produkcja insuliny. Najczęstsze objawy, które można zaobserwować w tym typie cukrzycy to:
- zwiększone pragnienie,
- senność,
- podwyższone stężenie glukozy w moczu,
- częste oddawanie moczu,
- pogorszona ostrość widzenia,
- powracające zakażenia skóry i jamy ustnej.
Wczesne rozpoznanie problemu i podawanie insuliny z zewnątrz w postaci injekcji oraz właściwe odżywianie i aktywny tryb życia pozwolą na uchronienie przed poważnymi powikłaniami choroby, występującymi po latach.
Cukrzyca typu 2
Ujawnia się zwykle w starszym wieku. W tym rodzaju cukrzycy przyczyną podwyższonego poziomu glukozy we krwi nie jest brak insuliny, jak w typie 1, ale jej nieprawidłowe działanie w organizmie, tzn. insulina jest wydziela w nieodpowiedniej ilości lub jej działanie jest nieprawidłowe. Wtedy organizm przystosowuje się do coraz większego stężenia cukru, a stężenie glukozy we krwi rośnie powoli. Z tego względu objawy, które możesz u siebie obserwować, mogą być takie same jak w cukrzycy typu 1, ale są mniej nasilone. Początkowo leczenie tej choroby opiera się na stosowaniu odpowiedniej diety, dostosowanego do możliwości chorego wysiłku fizycznego oraz doustnych leków hipoglikemizujących (przeciwcukrzycowych). Często, z czasem, potrzebne jest także przejście na zastrzyki z insuliną.
Niezależnie, na który typ cukrzycy jesteś chory cel jest jeden: utrzymywanie stężenia glukozy na zakładanym poziomie i niedopuszczanie do tego, by nadmiar cukru we krwi uszkodził naczynia krwionośne.
Poziom cukru we krwi
Poziom cukru we krwi przed posiłkiem powinien mieścić się w przedziale między 90 a 120 mg/dl. W dwie godziny po posiłku poziom cukru nie powinien przekraczać 135 mg/dl.
Hipoglikemia
Jeżeli wartość poziomu cukru spadnie poniżej 60 mg/dl mamy do czynienia z hipoglikemią.
Może być ona spowodowana:
- zbyt dużą dawką podanej insuliny,
- alkoholem,
- narkotykami,
- dużym wysiłkiem fizycznym,
- błędami w żywieniu.
Objawy hipoglikemii:
- bladość skóry,
- nadmierny apetyt,
- drżenie rąk,
- problemy z koncentracją,
- zimne poty.
Jak sobie z nią radzić:
- podanie zastrzyku glukaganu - każdy cukrzyk powinien go mieć przy sobie.
Hiperglikemia
Wartość poziomu cukru około 180 mg/dl i wyższa świadczy o hiperglikemii.
Może być ona spowodowana:
- zbyt małą dawką podanej insuliny,
- małą aktywnością fizyczną,
- błędami w żywieniu,
- gorączką,
- infekcją.
Objawy hiperglikemii:
- zwiększone pragnienie,
- senność,
- częste oddawanie moczu,
- przyspieszenie tętna,
- bóle głowy,
- bóle brzucha.
Jak sobie z nią radzić:
- jeśli lekarz ustalił wcześniej jaką dawkę insuliny należy podać w takiej sytuacji - zrób to, jeśli nie zgłoś się do lekarza,
- uzupełnij również niedobór wody w organizmie.
Cukrzyca to choroba, która nie boli i bezwiednie rozwija się w naszym organizmie prowadząc do tragicznych skutków:
- neuropatia: uszkodzenie nerwów, które prowadzi do bolesnych zaburzeń czuciowo-ruchowych z charakterystycznym uczuciem palenia i pieczenia stóp i dłoni. U chorych z neuropatią częściej dochodzi do powstania stopy cukrzycowej.
- retinopatia: uszkodzenie narządu wzroku związane ze zmianami w siatkówce, która jest odpowiedzialna za odbieranie bodźców wzrokowych. Jej uszkodzenie powoduje upośledzenie widzenia.
- nefropatia: uszkadza kłębuszki nerkowe doprowadzając do niewydolności nerek.
