Grypa jest chorobą zakaźną, którą wywołują zmutowane genetycznie wirusy. Wzrost zachorowań obserwuje się w okresie jesienno-zimowym, kiedy odporność organizmu na infekcje słabnie. Choroba ta często jest mylona ze „zwykłym przeziębieniem”, czego konsekwencją jest jej bagatelizowanie, zaś skutki mogą być bardzo poważne z powodu powikłań ze strony układu oddechowego, sercowo-naczyniowego i nerwowego.
Wyróżniamy trzy typu wywołujące grypę: A, B i C:
Wirus typu A
- stanowi źródło zakażenia nie tylko dla człowieka, ale też dla innych ssaków i ptaków. To właśnie on jest odpowiedzialny za występowanie pandemii, które powtarzają się, co kilkadziesiąt lat. Wirusy typu A wywołują najbardziej gwałtowne objawy, najwyższą gorączkę, ból, skrajne wyczerpanie, ostry nieżyt dróg oddechowych i niebezpieczne powikłania. Zagrożenie ze strony wirusa typu A wynika również z tego powodu, że łatwo może zmieniać swoją strukturę poprzez mutację.
Wirus typu B
- występuje tylko u ludzi i stanowi źródło zakażenia jedynie dla człowieka. Wirus B jest generalnie łagodny, gdy występuje u dorosłych, objawy często bierze się za poważne zaziębienia, jednakże w przypadku dzieci może stanowić poważne zagrożenie. Jest odpowiedzialny za sezonowe i duże epidemie.
Wirus typu C
- występuje u ludzi i świń i stanowi źródło zakażenia jedynie dla człowieka. Powoduje tylko lekkie infekcje, np.: zapalenie spojówek i nie powoduje występowania epidemii. W odróżnieniu od typów A i B, jednoniciowy RNA ma tylko 7 segmentów, a cząsteczka wirusa nie posiada białka neuraminidazy, za to jest wyposażona w dodatkowe białko HEF. Po pojawieniu się u danej osoby grypy typu C odporność organizmu na tę rodzinę wirusów wzrasta na trwałe, tak więc rzadko się zdarza, aby ktoś przechodził ten rodzaj grypy więcej niż raz. Na grypę typu C szczególnie wrażliwe są dzieci i właśnie u nich ma ona najpoważniejszy przebieg. Budowa wirusa z grupy C odbiega od budowy pozostałych wirusów grypy.
Grypa rozpoczyna się najczęściej gwałtownie i od początku towarzyszą jej ostre objawy takie jak: wysoka gorączka, dreszcze, ból głowy, brak apetytu. Nie można bagatelizować choroby, ponieważ może doprowadzić do poważnych powikłań m.in. zapalenia oskrzeli czy płuc. Trzeba uważać na dzieci nowonarodzone oraz osoby, które mają inne poważne medyczne schorzenia, ponieważ bardzo ciężko przechodzą chorobę. Pamiętajmy, że grypa jest niebezpieczna dla osób starszych i może doprowadzić do śmierci. W czasie choroby koniecznie trzeba pozostać w domu, dużo spać, nawadniać się i wspomagać leczenie lekami. Powinniśmy często wietrzyć pomieszczenia. Dzięki takiej kuracji większość pacjentów wraca do zdrowia w przeciągu jednego tygodnia, natomiast osoby starsze lub ze słabą odpornością mogą przechodzić grypę dłużej i najczęściej z powikłaniami. Poniżej przedstawiamy tabelę, która pozwoli w łatwy sposób odróżnić grypę od przeziębienia:
W przypadku sklasyfikowania swoich objawów na „zwykłe przeziębienie” nie można choroby bagatelizować. Należy skorzystać z porady lekarza zacząć się leczyć, aby nie doprowadzić do powikłań.
Aby zminimalizować prawdopodobieństwo zachorowania na grypę należy przestrzegać podstawowych zasad higieny, czyli regularnie myć ręce oraz używać chusteczek higienicznych - w przypadku kichania. Jeśli w danym momencie nie mamy chusteczek higienicznych starajmy się zakrywać twarz wewnętrzną stroną łokcia, sposób ten pozwoli na nierozprzestrzenianie wirusów grypy, które są aktywne przez kilkanaście godzin. W okresie jesienno-zimowym oprócz zdrowego sposobu odżywiania, regularnego snu i uprawiania sportu dostosowanego do wieku pacjenta warto wzmacniać organizm preparatami poprawiającymi odporność m. in. tranem, olejem z wątroby rekina, czy preparatami z witaminą C i rutyną.
Jednakże najskuteczniejszą formą profilaktyki jest coroczne szczepienie na grypę. Szczepionki przygotowywane są według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Szczepienie są bezpieczne i może przyjąć każda osoba powyżej 6 miesiąca życia, chyba że występują przeciwwskazania np.: kobiety w pierwszym trymestrze ciąży, osoby uczulone na kurze białko. W szczególności zaleca się szczepienia osobom powyżej 65 roku życia i u których występuje podwyższone ryzyko komplikacji i powikłań grypy.
Pamiętajmy, że w Polsce sezon grypowy rozpoczyna się od grudnia do kwietnia.
